Prace z kolekcji Andrzeja Różyckiego, Karola Jóźwiaka, Marcina Sudzińskiego i Piotra Szczegłowa

Upiększone, pokolorowane, zmodyfikowane ręcznym rysunkiem, technikami plastycznymi i sztuczkami ciemniowymi. Technika mieszana, często opracowana lub udoskonalona przez autora. Wiele spośród nich wykonanych zostało anonimowo. Portrety są fotograficznie realistyczne, ale jednocześnie plastycznie odrealnione i wyidealizowane. Usunięte są przypadkowe elementy tła i ubioru, udoskonalona jest twarz i postura, czasem wzbogacona niezbyt naturalną kolorystyką. Ludzie starzeli się, zmieniali, umierali, ale ich piękne oblicza pozostawały obecne w przestrzeni domu, pośród podobnych obrazów świętych, symboli religijnych i ważnych pamiątek. Portrety te stanowiły istotny element ikonosfery każdego domu.

„Monidło”, „mamidło”, „fotoportret” to tylko niektóre nazwy tego specyficznego gatunku portretu. Apogeum ich popularności przypada na lata 60., ale ich historia sięga drugiej połowy XIX wieku, a kończy się w późnych latach 80. Nie jest to zjawisko wyłącznie polskie, choć wydaje się, że właśnie tu osiągnęło wyjątkowy charakter i popularność. Z naszych szacunków wynika, że w tym przeszło 100- letnim okresie wykonano w samej Polsce przynajmniej kilkadziesiąt, jeśli nie kilkaset milionów pojedynczych monideł.

Dziś są świadectwem zjawiska, które definitywnie przeminęło. Wiele z nich, jako niechciane pamiątki, świadectwo kiczu i zaściankowości, zostało zniszczonych, znalazło się na śmietnikach lub zostało przehandlowane na pchlich targach i skupach staroci. Prezentowana na wystawie kolekcja jest właśnie efektem kilkuletniego odzyskiwania tych wyrzuconych portretów.

Andrzej Różycki jest artystą, reżyserem filmowym i kuratorem. Był członkiem grup awangardowych, które odegrały przełomową rolę w polskiej sztuce współczesnej: Grupy Zero-61 oraz Warsztatu Formy Filmowej. Od niemal trzydziestu lat zajmuje się sztuką naiwną, ludową i sakralną, kolekcjonuje ją i używa jako punkt odniesienia w swoich realizacjach artystycznych. Swoją twórczość określa jako sztukę sakralną.

Karol Jóźwiak jest historykiem i krytykiem sztuki oraz kuratorem. Autor publikacji Zofia Rydet. Inwentaryzacja wizerunku.

---

OFF PIOTRKOWSKA
Centrum Festiwalowe
Piotrkowska 138/140

godziny otwarcia
6.06 (czw): 18.00-22.00
7.06-16.06 (pn-nd): 11.00-20.00
rozpoczęcie zwiedzania możliwe do godz. 19.00

wernisaż: 6.06, godz. 19.00
wystawa czynna w dniach: 6-16.06