Rita Leistner

Leistner jest politycznie i społecznie zaangażowaną artystką i fotografką dokumentalną. Jej praktyka fotograficzna opiera się na zaangażowaniu w życie wśród innych ludzi świata, przebywaniu z nimi i tworzeniu relacji z „pierwszej ręki”, nawet jeżeli niekiedy oznacza to znalezienie się na linii ognia. Reprezentuje ją The Stephen Bulger Gallery w Toronto. W roku 2014 opublikowała pierwszą samodzielną książkę, „Looking for Marshall McLuhan in Afghanistan” – interdyscyplinarną pracę o fotografii, języku, technologii i wojnie – umacniając swoją reputację liczącej się teoretyczki i praktyczki. Jej kariera jako fotografki nabrała rozpędu, gdy przeprowadziła się do Kambodży w 1997 roku i rozpoczęła pracę jako fotoreporterka. Ukończyła studia magisterskie z francuskiej i angielskiej literatury porównawczej i dobrze zarabiała w branży filmowej jako specjalistka od oświetlenia i fotosistka, ale pociągała ją zdolność fotografii do powodowania zmian, pragnęła też być świadkiem historii. Przez kolejnych piętnaście lat podróżowała po punktach zapalnych na całym świecie, zdobywając nagrody i wykazując się odwagą. Zrobiła jedne z pierwszych zdjęć irackich więźniów w roku 2003, kiedy władze amerykańskie nadal zaprzeczały istnieniu rebelii. W roku 2004, Rita i jej dobry przyjaciel Adnan Kahn, byli przetrzymywani przez rebeliantów Saddama Fedayeena – protoplastów późniejszego ISIL – którzy grozili im śmiercią. Przeprowadziła się do Toronto w roku 2010, aby uczyć historii fotoreportażu i fotografii dokumentalnej na Uniwersytecie Toronto.

Trylogia Lewantyńska

LIBAN, IZRAEL, PALESTYNA – 2006-2016

Kiedy pojechałam do Libanu w lecie 2006 roku, aby obserwować wojnę Izraela z Hezbollahem, nie miałam pojęcia, jakiego rodzaju zdjęcia zrobię. Jako wolny strzelec i artystka politycznie zaangażowana mam między innymi obowiązek uzupełniać luki pozostawione przez fotoreporterów. Seria portretów i pejzaży początkowo miała pokazywać jednocześnie kontekst i osobowość. Zainspirowana dziełami Emmanuela Levinasa i Ryszarda Kapuścińskiego, chciałam spotkać się z innymi i postarać się zrozumieć, czym różnił się konflikt po przeciwnych stronach granicy. Takie stwierdzenie może zabrzmieć przesadnie optymistycznie, ale spotkania z mieszkańcami Libanu, Izraela i Palestyny nie różniły się zbytnio od siebie. Wszędzie, gdzie pojechałam, nawiązywałam przyjaźnie i rozmawiałam z ludźmi, którzy pragnęli bezpieczeństwa, autonomii i podstawowych środków do życia. Zastanawiałam się dlaczego, jako osoba z zewnątrz, byłam w stanie porozumieć się niemal ze wszystkimi, ale wielu ludzi, z którymi się spotkałam, uważało, że istnieją między nimi różnice nie do pogodzenia. Nie było to regułą – a największą szlachetność ludzkiego ducha było widać w chwilach, kiedy różnice ustępowały zgodzie i wstawianiu się za tak zwanymi wrogami. Mówienie o tym regionie i pokazywanie jego zdjęć nieuchronnie budzi emocje i kontrowersje. Nie jest mi przykro, że ten odcinek mojej drogi artystycznego rozwoju się zakończył. Po drodze musiałam stawić czoła wielu wyzwaniom – strzelano do mnie i rozpylano gaz łzawiący – najtrudniej jednak było mi zmierzyć się z oskarżeniami o stronniczość, polityczne uprzedzenia i naiwność. W każdym z krajów przyjęłam inny motyw przewodni – zbombardowane miejsca, schrony i nadzór (ochronę) – ale pewne powtarzające się motywy przewijały się we wszystkich trzech krajobrazach geopolitycznych. Sztuka wizualna nie jest równie złożona jak prawdziwy świat. Stanowi ona próbę stworzenia porządku, umożliwiającego snucie opowieści. Bez narzucenia określonego porządku ani opowieści, ani sztuka nie mogą istnieć. Nie wszystkim spodoba się ten projekt i sposób, w jaki przedstawia on ludzi. Spędziłam tysiące godzin na podróżach i rozmowach z obcymi osobami. Owocem tych prac i rozmów są zdjęcia i krótki film „Miklat".

„Trylogia Lewantyńska” obejmuje trzy części:

Pejzaże zbombardowane: Liban 2006
Pejzaże schronów: Izrael 2012, w tym film krótkometrażowy Miklat
Pejzaże nadzorowane: Palestyna (Zachodni Brzeg Jordanu) 2015